Τετάρτη 21 Μαΐου 2014

Ζωντανή εικόνα της Γης από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό


 H ΝΑSA τοποθέτησε κάμερες υψηλής τεχνολογίας στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό που μεταδίδουν ζωντανά την εικόνα της Γης από το Διάστημα.
Οι τέσσερις κάμερες υψηλής τεχνολογίας είναι τοποθετημένες έξω από το Διεθνή Διαστημικό Σταθμό στο πλαίσιο ενός πειράματος αντοχής τους στο διαστημικό περιβάλλον..


Όταν ο ΔΔΣ περνά από τη σκοτεινή πλευρά της Γης οι εικόνες θα είναι προφανώς σκοτεινές και στις περιπτώσεις απώλειας επικοινωνίας με τον ISS ή αν το πείραμα δεν λειτουργεί, θα βλέπουμε γκρι χρώμα.

Σε κάποιες συνδέσεις μπορείτε να ακούσετε και ήχο  από τις επικοινωνίες των κοσμοναυτών με τη Γη :   http://www.ustream.tv/channel/live-iss-stream

21 Μαίου 2014 : Παρατήρηση ήλιου με ηλιακό τηλεσκόπιο

Στις 21/5/2014 τελευταία μέρα των μαθημάτων σε τάξη για το σχολικό έτος 2013-2014 ...... (τελειώνει και αυτό σιγά σιγά- κοίτα να δεις πως περνάει ο καιρός) σκεφτήκαμε να αποχαιρετισθούμε και με αστρονομικό τρόπο παρατηρώντας και σχεδιάζοντας επιφανειακά χαρακτηριστικά του ήλιου. Έτσι λοιπόν χρησιμοποιώντας το ηλιακό τηλεσκόπιο του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης (που υποστηρίζει τις δράσεις μας με τον εξοπλισμό που μας διαθέτει) "ζωγραφίσαμε" τον ήλιο με την βοήθεια του φίλτρου Ha από το τηλεσκόπιο PST Coronado. Μαζί μας ήρθαν να δούν και πολλοί άλλοι μαθητές του 3ου Γυμνασίου Κομοτηνής (ειδικά της Α Γυμνασίου για πρώτη φορά).
Καλή εξεταστική και καλό καλοκαίρι παιδιά !

Όμως οι βασικές εκδηλώσεις για το τέλος της χρονιάς ήταν χορευτικές και φυσικά με την ευκαιρία ...οι μαθητές χορέψανε με χάρη και λεβεντιά !

Μερικές αναμνηστικές φωτογραφίες ακολουθούν.













Κυριακή 18 Μαΐου 2014

13/3/2014 : «Το 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής μετράει τη Γη !» - Εντυπωσιακή προσπάθεια και ακρίβεια !



«Το 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής μετράει τη Γη !» -
Εντυπωσιακή προσπάθεια και ακρίβεια !

Την Πέμπτη 13/03/2014 με τη σύμφωνη γνώμη της διευθύντριας κ. Γεωργιάδου Κερατσώ και τη συνεργασία των καθηγητών Πρασόπουλο Δημήτριο (Φυσικό) και Κυριαζόπουλο Δημήτρη (Μαθηματικό), πραγματοποιήθηκαν συνδιδασκαλίες στα πλαίσια των μαθημάτων Γεωγραφίας και Μαθηματικών της Β’ Γυμνασίου στα τμήματα Β1/Β5 και Β4/Β6 με θέμα «Μέτρηση της Μεσημβρινής Γήινης περιμέτρου με χρήση γνώμονα/πήχη».
Πλαίσιο κειμένου:  Οι καθηγητές ανάλυσαν στους μαθητές την προσπάθεια του Ερατοσθένη να μετρήσει με ένα απλό μαθηματικό τρόπο την Μεσημβρινή περίμετρο της Γης (σήμερα γνωρίζουμε ότι είναι περίπου 40,000 km).

Περιληπτικός τρόπος εργασίας :
Ο τρόπος μέτρησης είναι σχετικά απλός. Χρειαζόμαστε ένα πήχη με κάποιο ικανό ύψος πχ 100cm  και μετράμε την σκιά του όταν ο ήλιος μεσουρανεί στον τόπο των μετρήσεων. Με χρήση τριγωνομετρίας μπορούμε να υπολογίσουμε την γωνία που αποκλίνει ο ήλιος από την κατακόρυφο. Γνωρίζοντας σε ποιο σημείο της Γης ο ήλιος βρίσκεται ακριβώς στο ζενίθ χρησιμοποιούμε την απόσταση (πχ μέσω google Earth) από το σημείο που βρισκόμαστε και βρίσκουμε αναλογικά ποια είναι η μεσημβρινή περίμετρος της Γης.
Πρέπει να προσέξουμε ότι το τρίγωνο στο οποίο μετράμε τις πλευρές να είναι ορθογώνιο. Όσο πιο ακριβής είμαστε, μέσω της διάταξης που χρησιμοποιούμε, τόσο μικρότερο σφάλμα έχει το αποτέλεσμα που βρίσκουμε.
Ο Ερατοσθένης είχε απόκλιση περίπου 5% από την πραγματική τιμή, αλλά αν λάβουμε υπόψη τον τρόπο και τις προσεγγίσεις που χρησιμοποίησε πρέπει να παραδεχθούμε την ευφυΐα του στη μέθοδο.
  Οι πληροφορίες που χρειασθήκαμε :
Ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης (http://astrothraki.blogspot.gr/) απέστειλε στους μαθητές του 3ου Γυμνασίου Κομοτηνής το ακόλουθο μήνυμα :
« Ο Ερατοσθένης μέτρησε την μεσημβρινή γήινη περίμετρο χρησιμοποιώντας ένα γνώμονα/πήχη γνωρίζοντας ότι ο ήλιος «καθρεπτίζεται» σε ένα πηγάδι στις 21 Ιουνίου στην περιοχή του Ασουάν της Αιγύπτου. Ο ήλιος μεσουρανεί την Πέμπτη 13/3/2014 (12h 27 min 45 sec) στο σημείο 02ο 53’ νότιο πλάτος – 25ο 23’ 40’’ ανατολικό μήκος και την Παρασκευή 14/3/2014 (12h 27min 28 sec) στο σημείο 02ο 28’ νότιο πλάτος – 25ο 23’ 40’’ ανατολικό μήκος. Καλή επιτυχία στις μετρήσεις σας!»

Τα πειράματα/μετρήσεις που πραγματοποιήθηκαν και τα αποτελέσματα :
Πέμπτη 13 Μαρτίου 2014 : Μαθητές των τμημάτων Β4 και Β6 ξεκίνησαν τις μετρήσεις στις 12h 22min και ολοκλήρωσαν την προσπάθειά τους στις 12h 38min. Οι «γνώμονες» που χρησιμοποιήθηκαν ταυτόχρονα ήταν οι ακόλουθοι :
·        ιστός σημαίας του σχολείου με ύψος 580 cm
·        ένας πήχης/stand του εργαστηρίου Φυσικής με ύψος 63,5 cm  

Η δυσκολία που γνωρίζαμε και εμφανίσθηκε ήταν ότι ο ιστός της σημαίας δεν ήταν απόλυτα κατακόρυφος και προσπάθησαν οι μαθητές με ένα «αλφάδι» να το επιτυγχάνουν αυτό κάθε φορά που θα έκαναν τη μέτρηση της σκιάς. Ο πήχης του stand δεν «αλφαδιάστηκε».

Γνώμονας
Σκιά
Μεσημβρινή περίμετρος της Γης
Σφάλμα
Ιστός σημαίας 580 cm
545,5 cm
40.563 km
1,4%
Πήχης stand 63,5 cm
60,3 cm
40.307 km
0,8%

Απλή παρατήρηση : ο ιστός της σημαίας αποκλίνοντας από την κατακόρυφο  αλλοίωσε περισσότερο τις μετρήσεις μας.

Παρασκευή 14 Μαρτίου 2014 :
Παρουσιάσθηκε το ίδιο θέμα για μία διδακτική ώρα στους μαθητές του τμήματος Β2. Στην συνέχεια την 5η ώρα οι μαθητές με την καθοδήγηση του καθηγητή Πρασόπολου Δημήτρη, επανέλαβαν τις μετρήσεις χρησιμοποιώντας αυτή τη φορά ένα πήχη ύψους 55,1 cm. Αυτή τη φορά χρησιμοποιήθηκε η μετρητική διάταξη του Συλλόγου Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης που είχε κατασκευασθεί το 2008 για το ίδιο πείραμα (συνεργασία με σύλλογο ερασιτεχνών στη Βαρσοβία, Αστεροσκοπείο ΑΠΘ και Όμιλο Φίλων Αστρονομίας στη Θεσσαλονίκη). Οι μετρήσεις ξεκίνησαν στις 12h 15 min και ολοκληρώθηκαν στις 12h 46 min.

Γνώμονας
Σκιά
Μεσημβρινή περίμετρος της Γης
Σφάλμα
Πήχης : 55,1 cm
52,5 cm
39.840 km
0,4 %

Οι μετρήσεις έδειξαν ότι οι μαθητές εργάσθηκαν με αξιοπρόσεκτο ζήλο και προσοχή. Αν και στην αρχή ήταν διστακτικοί  για την ενεργό συμμετοχή τους, στην συνέχεια άρχισαν να νιώθουν οικείοι με την προσπάθεια και δημιούργησαν δικούς τους τρόπους μέτρησης και σκέψης και απόλαυσαν την διαδικασία.
Τις μετρήσεις θα αναλύσουν οι μαθητές στις τάξεις τους την εβδομάδα που διανύουμε. 


Μελλοντικές δράσεις :
Το πείραμα θα επαναληφθεί σε μερικές μέρες σαν «τελική πρόβα» για το “Eratosthenes Experiment 21 March 2014” (συνεργασία με άλλα σχολεία) ταυτόχρονα για 5 ή 6 μαθητικές ομάδες των 5-6 μαθητών με σαφή ρόλο σε κάθε μαθητή. Ευχαριστούμε το Σύλλογο Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης για τις πληροφορίες και τη μετρητική διάταξη καθώς και την κ. Καζάκα Στέλλα για τη συνεργασία.
Για όσους ενδιαφέρονται περισσότερο καλό θα είναι να μελετήσουν το βίντεο που παραθέτουμε στις πηγές με τον αείμνηστο Carl Sagan.

Ιστορική αναφορά :
Ο Ερατοσθένης γεννήθηκε στην Κυρήνη της σημερινής Λιβύης το 276 π.Χ. και πέθανε στην Αλεξάνδρεια το 194 π.Χ.. Ήταν μαθηματικός, γεωγράφος και αστρονόμος. Από τα πιο σπουδαία επιτεύγματά του ήταν ότι υπολόγισε για πρώτη φορά το μέγεθος της Γης, ότι κατασκεύασε ένα σύστημα συντεταγμένων με παράλληλους και μεσημβρινούς, και ότι κατασκεύασε ένα χάρτη του κόσμου, όπως τον θεωρούσε. Νέος πήγε στην φημισμένη για την βιβλιοθήκη της Αλεξάνδρεια την πρωτεύουσα της πτολεμαϊκής Αιγύπτου όπου σπούδασε και εργάστηκε. Ήταν εξαιρετικά ευφυής και το απόδειξε με ότι καταπιάστηκε.
Τον φώναζαν Πένταθλο, παρομοιάζοντας τον με τον αθλητή που συμμετέχει στα πέντε αθλήματα του πένταθλου, για να τονίσουν το εύρος του ταλέντου του. Δεν παντρεύτηκε ποτέ και το 195 π.Χ. ο Ερατοσθένης τυφλώθηκε, ενώ ένα χρόνο αργότερα σε μεγάλη ηλικία λένε ότι πέθανε από εκούσιο υποσιτισμό. Ο Ερατοσθένης ισχυριζόταν ότι σπούδασε για κάποια χρόνια και στην Αθήνα. Το 236 π.Χ. ορίστηκε από τον Πτολεμαίο τον Γ’ τον Ευεργέτη, ως βιβλιοθηκάριος της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, διαδεχόμενος τον Ζηνόδοτο.
Η κοσμοπολίτικη Αλεξάνδρεια είχε πάρει τότε τα σκήπτρα από την Αθήνα ως το διανοητικό κέντρο της Μεσογείου, και η βιβλιοθήκη της πόλης ήταν το πιο αξιοσέβαστο πνευματικό ίδρυμα στον κόσμο. Έκανε αρκετές σημαντικές συνεισφορές στα Μαθηματικά και ήταν φίλος του Αρχιμήδη. Γύρω στο 225 π.Χ. εφηύρε τον σφαιρικό αστρολάβο, που τον χρησιμοποιούσαν ευρέως μέχρι την εφεύρεση του πλανηταρίου τον 18ο αιώνα.
Αναφέρεται από τον Κλεομήδη στο Περί της κυκλικής κινήσεως των ουρανίων σωμάτων ότι είχε υπολογίσει την περιφέρεια της Γης γύρω στο 240 π.Χ. χρησιμοποιώντας το ύψος του Ηλίου κατά την εαρινή ισημερία κοντά στην Αλεξάνδρεια και στη νήσο Ελεφαντίνη, κοντά στη Συήνη (το σημερινό Ασουάν της Αιγύπτου). Ο όρος Γεωγραφία αποδίδεται στον Ερατοσθένη.

Πηγές :
α)  Ερατοσθένης ιστορική αναφορά : http://www.seaf.gr/articles/160-eratosthenis
β)  Μεσουράνηση ήλιου http://www.solar-noon.com/
γ)  “Eratosthenes Experiment  21 March 2014”  :  http://eratosthenes.ea.gr/
δ)   σειρά COSMOS(αφηγ.Carl Sagan): http://www.youtube.com/watch?v=1MFZfXKaLLw








21/3/2014 : «Το 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής συνεργάζεται …..» Eratosthenes Experiment



Πολλοί από τους μαθητές του προγράμματος

«3rd Junior High School Komotini calling ISS»   συμμετείχαν στην επόμενη δράση : 

«Το 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής συνεργάζεται …..»
Eratosthenes Experiment  - 21 Μαρτίου 2014

Στις 21 Μαρτίου 2014 το 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής συνεργάσθηκε με 3 ακόμη σχολεία και μέτρησε την γήινη μεσημβρινή περίμετρο. Συνολικά συνεργάσθηκαν πάνω από 305 σχολεία από 35 χώρες. Από τα 305 σχολεία που συμμετείχαν στο πείραμα τα 124 βρίσκονται στην Ελλάδα. Τα υπόλοιπα βρίσκονταν σε :  Αργεντινή, Αυστραλία, Αυστρία, Βουλγαρία, Καναδάς Χιλή, Κολομβία, Κροατία, Κύπρος, Τσεχία, Φινλανδία, Γαλλία, Γερμανία, Ελλάδα, Χονκ Κονγκ, Ουγγαρία, Ινδία, Ιρλανδία, Ισραήλ, Ινδία, Μαυροβούνιο, Μαρόκο, Πολωνία, Πορτογαλία, Ρουμανία, Σαουδική Αραβία, Σερβία, Σλοβακία, Νότια Αφρική, Ισπανία, Τανζανία, Τουρκία, Ηνωμένο Βασίλειο, Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής.
Το πείραμα διοργανώθηκε στα πλαίσια του Open Discovery Space project και με τη σύμφωνη γνώμη της διεύθυνσης και του συλλόγου διδασκόντων.
Ο Σύλλογος Ερασιτεχνικής Αστρονομίας Θράκης παρείχε στο σχολείο μέρος του «εξοπλισμού» για την πραγματοποίηση του πειράματος καθώς και πληροφορίες για την μεσουράνηση του ήλιου στις 21/3/2014. Εθελοντικά συμμετείχαν 27 μαθητές της Β’ Γυμνασίου οι οποίοι διαθέτουν γνώσεις τριγωνομετρίας.
Δοκιμές / πρόβα του πειράματος του Ερατοσθένη :
Την Πέμπτη 20 Μαρτίου 2014 από τις 14.10 έως τις 15.00 οι ομάδες των μαθητών εκπαιδεύθηκαν στις διαδικασίες καταγραφής μετρήσεων σκιάς, χρόνου, κατακόρυφου πήχη (και αλφάδι όπου είχαμε) ή χρήση ορθογωνίων τριγώνων και μοιρογνωμονίου  κα. Όταν έγινε η «πρόβα» εντοπίσθηκαν τα πιθανά λάθη και ατέλειες που θα μπορούσαν να προκύψουν και ήμασταν έτοιμοι για τις μετρήσεις την επόμενη μέρα.
Το πείραμα του Ερατοσθένη :
Οι 5 ομάδες (5-6 μαθητών σε κάθε μία) που συγκροτήθηκαν την Παρασκευή 21 Μαρτίου 2014 αποτελούνταν από τους εξής  :
Ομάδα Α :  Γεωργίου Κυριάκος, Αχυρόπουλος Συμεών, Παπαδόπουλος Παναγιώτης, Αραμπατζής Μάριος, Τσορπίδης Άγγελος
Ομάδα Β : Παπάζογλου Μαρίνα, Άννα Καρακούση, Μασμανίδου Παυλίνα, Σάχο Ντενίσα, Νάντσιου Δήμητρα, Καλουδοπούλου Φωτεινή
Ομάδα Γ : Παπαδοπούλου Αθηνά, Παιδαράκη Αναστασία, Μπίκου Χάιδω, Τσερκεζίδου Αλεξάνδρα, Ιώβ Κατερίνα, Σωτίδου Νικολέτα
Ομάδα Δ : Τεπελής Νίκος, Πετρόπουλος Δημήτρης, Πετρίδης Δημήτρης, Πανέρης Χρήστος, Τογανίδης Νίκος,
Ομάδα Ε : Τοπαλίδης Νίκος, Σκουταρίδης Γεώργιος, Τσαρακλής Παναγιώτης, Χατζηιωαννίδης Απόστολος, Κωφίδης Γεώργιος
Κάθε ομάδα ξεκίνησε να καταγράφει την σκιά του πήχη 100 cm που διέθετε από τις 12η 06λ έως τις 12η 35λ. Ξεκινήσαμε να καταγράφουμε την σκιά του ήλιου ανά ένα λεπτό στην αρχή και στην συνέχεια κάθε 20 δευτερόλεπτα.
Χρησιμοποιώντας τις 5 από τις μετρήσεις κάθε ομάδας που έγιναν στις χρονικές στιγμές κοντά στην 12η 25λ 27δ πήραμε μια μέση τιμή για κάθε «πάγκο εργασίας». Στη συνέχεια έχοντας πέντε ομάδες βρήκαμε την μέση τιμή της σκιάς του πήχη 85,724 cm.
Ανταλλαγή μετρήσεων και συντεταγμένων των σχολείων
Τις επόμενες μέρες στείλαμε τις μετρήσεις στα σχολεία που συνεργασθήκαμε και περιμέναμε να μας σταλούν οι αντίστοιχες μετρήσεις και συντεταγμένες του κάθε σχολείου. «Ανταλλάξαμε» μετρήσεις με 3 σχολεία τα οποία βρίσκονται σε :
Ελλάδα : Τεχνικό Μουσικό Σχολείο Νάξου
Φινλανδία : Vega Vantaa
Βουλγαρία : Εkzarh Antim Secondary School
Τα σχολεία επιλέχθηκαν ανάλογα με την θέση τους στο δικό μας περίπου μεσημβρινό.




Εργασία στις σχολικές αίθουσες/ επεξεργασία με τρήσεων
Υπολογίσαμε την «μεσημβρινή απόσταση» του 3ου Γυμνασίου Κομοτηνής με όλα τα σχολεία που συνεργασθήκαμε μέσω του Google Earth και με μια απλή «μέθοδο των τριών» βρήκαμε τις παρακάτω τιμές για την μεσημβρινή περίμετρο της Γης. Οι τιμές που προέκυψαν οφείλονται σε συνδυασμό των σφαλμάτων των 2 συνεργαζόμενων σχολείων. Στο τέλος του πίνακα μπορείτε να δείτε και το δικό μας σφάλμα, με την χρήση των μετρήσεών μας και την μεσουράνηση του ήλιου, κάπου στη Δημοκρατία του Κονγκό (Ισημερινός)

Τα αποτελέσματα των μετρήσεων παραθέτουμε στον παρακάτω πίνακα :

Συνεργαζόμενο Σχολείο - Χώρα
Γωνία ΘΑ
Γωνία ΘΒ
Μεσημβρινή απόσταση σχολείων
Εκτιμώμενη γήινη περίμετρος
Απόκλιση από την πραγματική τιμή
Τεχνικό Μουσικό Σχολείο Νάξου - Ελλάδα

41,866667 o
40,6045o
451 km
47.404 km
1,1%
Vega Vantaa -Φινλανδία

40,6045o
59,8 o
2139,2 km
40.119 km
0,3 %
Εkzarh Antim Secondary School - Βουλγαρία
40,6045o
41,866667 o
166,2 km
39.570 km
18,5 %
Κισανγάνι του Κογκό (υπόθεση)
0 o
40,6045o
4520,8 km
40.081 km
0,2%

Αν χρησιμοποιήσουμε την πληροφορία για την «ζενίθια» μεσουράνηση του ήλιου κάπου στην περιοχή Κισανγάνι του Κογκό (δηλαδή 4520,8 km από το 3ο Γυμνάσιο Κομοτηνής στις 21 Μαρτίου 2014) τότε θα βρίσκαμε ότι η μεσημβρινή περίμετρος της Γης είναι : 40.081 km (απόκλιση περίπου 0,2% με βάση μια πιο πρόσφατη μελέτη Απρίλιος 2011).

Για την προσπάθεια αυτή συνεργάσθηκαν  και ενθάρρυναν τους μαθητές οι εκπαιδευτικοί : Πρασόπουλος Δημήτριος (Φυσικός), Κυριαζόπουλος Δημήτριος (Μαθηματικός) και Δρόσου Αικατερίνη (Μαθηματικός).
Οι μαθητές έκαναν εξαιρετική προσπάθεια και κατά την διάρκεια των μετρήσεων και στην επεξεργασία τους. Πρέπει να αναφέρουμε ότι αποδείχθηκε περίτρανα :  όταν οι μαθητές θέλουν μπορούν να κάνουν «θαύματα» αρκεί να το πιστέψουν !

http://eratosthenes.ea.gr/